منابع آزمون دکتری فلسفه و کلام اسلامی / مصاحبه دکتری فلسفه و کلام اسلامی / شماره دو

منابع کنکور دکتری فلسفه و کلام اسلامی / مصاحبه فلسفه و کلام اسلامی / شماره دو

با سلام خدمت دوستان محترم. خواهر گرامی سرکار خانم قاطع که امسال (سال 97) در مقطع دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان پذیرفته شده اند در طی یک مصاحبه ایی که با ایشان داشتم مطالبی پیرامون منابع آزمون، مصاحبه و امتحان کتبی فرموده اند که الحق والنصاف با جرأت می­توانم ادعا کنم که تا کنون در هیچ سایت و کانالی این­چنین مطالب جامع و مانع و مفصلی پیرامون مبحث کنکور و مصاحبه دکتری مشاهده نمی­کنید. با تشکر از ایشان و آرزوی توفیق روزافزون برای ایشان. در ذیل مطلب را مشاهده می­ فرمایید:

 

منابع دکترای مجموعه فلسفه و کلام اسلامی:

 

دروس تخصصی این رشته به چند دسته تقسیم میشود:

۱. فلسفه اسلامی : برای پاسخگویی به سوالات این درس،  باید به تبحر در حیطه های مختلف تفکر فلاسفه مسلمان دست پیدا کرد. که عبارتست از:  وجود شناسی،  معرفت شناسی، خداشناسی.

این درس به سه دسته حکمت متعالیه، فلسفه اشراق و فلسفه مشاء تقسیم می­شود و در کنکور دکترای تخصصی نظریات ملاصدرا و شیخ اشراق و ابن سینا به عنوان صاحب نظران این سه حوزه مورد سوال قرار می­گیرد. طی سالهای اخیر طراحان سوال برای سوالات این سه حوزه عمدتا از کتابهای الشواهد الربوبیه و حکمه الاشراق و الااشارات و تتبیهات ابن سینا به طراحی سوال پرداخته اند. لذا تبحر در بخش های مختلف این کتابها لازم به نظر می­رسد هم برای آمادگی کنکور و هم برای تسلط به سطح مصاحبه های وروردی دانشگاهها.

از کتاب شواهد الربوبیه عمدتا مشهد اول و دوم به جهت اهمیت و فراوانی مطالب مورد نظر طراحان محترم بوده است ولی این دلیلی بر اغماض از بقیه مطالب نیست چون از بخش معاد نیز سوال مطرح شده است.

از کتاب حکمه الاشراق مبحث نورشناسی و مراتب انوار نیز از مطالب  پر سوال سالهای اخیر بوده است.

در فلسفه ابن سینا عموما از نمط ۴ و ۵ و ۶ سوال طرح میشود هرچند نمط ۷ نیز در سوالات مشاهده شده است.

 

۲. کلام:

این درس به دو دسته کلام قدیم و کلام جدید تقسیم میشود. که در هر دو درس آشنایی با نظریات متکلمان برجسته لازم و ضروری است. از درس کلام قدیم عموما از کتاب کشف المراد ب همراه متن عربی و اشنایی با فرق اسلامی سوال میشود. که برای آشنایی اجمالی با فرق اسلامی می توان از کتاب دکتر برنجکار استفاده کرد. هرچند میتوان از هرمنبع دیگری برای تسلط به فِرق اسلامی استفاده کرد. برای درس کلام جدید هم می توان از منابع مختلف استفاده کرد که عمدتا با تسلط نسبی بر کتاب عقل و اعتقاد دینی میتوان به سوالات این حوزه پاسخ داد.

 

۳. منطق:

این درس به دو دسته منطق قدیم و منطق جدید تقسیم میشود.‌ برای درس منطق قدیم ،در سالهای اخیر از منابع متعددی سوال طرح شده است. منطق مظفر، جوهرالنضید، منطق اشارات و... اما طی سالهای اخیر تاحدودی در زمینه منطق به یک ثباتی دست پیدا کردند و عمدتا از منطق اشارات سوال مطرح میشود.

برای درس منطق جدید احتیاج به توانایی و تبحر در حل مساله است. ترجمه از زبان طبیعی به ساختار منطقی، از زبان منطقی به زبان طبیعی ، قضایا، آشنایی با قواعد استنتاج از مطالب مورد نظر برای حل سوالات منطق جدید است.  برای پاسخگویی به این سوالات با هرکتابی از مولفان مختلف که فکر می­کنید شما را به این هدف نزدیکتر می­کند، می­توانید استفاده کنید. تصمیمگیری در این امر بستگی به میزان ارتباطگیری شما با مطالب و سبک قلم  نویسنده است.سه کتاب مطرح و آکادمیک در این حوزه عبارتند از: کتاب اشنایی با مبانی منطق جدید کتاب ضیاءموحد کتاب پل تیدمن و هارواد کوهین ترجمه دکتر اکبری. که در سه جلد تهیه شده است اما جلد دوم و سوم برای کنکور مناسبتر است.

 

۴.عربی:

سوالات بخش عربی به چند دسته تقسیم می شوند:

الف: سوالات ترجمه از عربی به و سوالات تعریب از  فارسی به عربی

 :بسوالات اعراب و تحلیل صرفی

ج: سوالات قواعد و اسالیب

میزان فراوانی این سوالات ۳۰ سوال است که پاسخگویی به آنها میزان قابل توجهی از درصد سوالات اختصاصی را پوشش میدهد لذا درس عربی از دروس مهم کنکور دکتری است. به اضافه اینکه تسلط به درس عربی باعث می­شود که به سوالات مصاحبه شفاهی که منطبق بر متن است ، بتوان پاسخ داد. و همینطور دروس رشته فلسفه و کلام اسلامی، قاعدتا مبتنی بر متن عربی است و در سوالات کنکور از متن عربی آنها سوال مطرح می­شود لذا تسلط ب قواعد اعراب و تحلیل صرفی در سایر دروس تخصصی نیز قابل توجه است.

برای رسیدن به تسلط به درس عربی باید یک بازه زمانی ۳ تا ۶ ماهه را در نظر گرفت تا بتوان بر ۳ حوزه مذکور به تسلط رسید. منبع عمده سوالات از کتاب مبادی ۴ است. که  تمامی بخش­های آن اعم از صرف و نحو مورد سوال واقع میشود. لذا دانستن استثنائات و حتی تبصره های این کتاب حائز اهمیت است. برای قسمت ترجمه بهترین روش ، روش تست خوانی است. اما کتابهایی مانند اقای آذرتاش آذرنوش و کتاب فن ترجمه یحیی معروف نیز حائز اهمیت است.

 

البته تسلط نسبی به منابع گفته شده کار چندان دشواری نیست و با یک برنامه ریزی مناسب مکتوب می توان به این تسلط دست یافت. توصیه اکید برای برنامه ریزی برای کنکور این است که:

اولا : حتما برنامه ریزی به صورت مکتوب باشد چون میزان پیشرفت خود را به صورت مشهود و عینی ملاحظه می کنید. این کار مزیتهای فراوانی دارد مانند اینکه در صورت استرس داوطلب  با مشاهده روند پیشرفت کمک به کاهش استرش وی دارد  و در صورت ضعف و نوسان در برنامه داوطلب می تواند تغییر برنامه خود را مدیرت کند.

ثانیا: این نحوه برنامه ریزی می تواند به این نحو باشد که دروس به همراه سرفصلهای آن به علاوه کتاب تست و جزواتی که برای کنکور باید مطالعه شود را به صورت طبقه بندی با جزییات سرفصلها ، به صورت مکتوب مشاهده شود و با مطالعه دروس خوانده شده بر روی آنها تیک زده شود.

ثالثا: علاوه بر برنامه ریزی کلی مکتوب لازم است که داوطلب یک برنامه ریزی جزیی تر مکتوب به صورت هفتگی مقابل خودش داشته باشد و روی آن ساعات و صفحات مطالعه شده را قید کند به صورت یک چک لیست. این کار باعث میشود که فرد را به صورت دقیقتر به هدف کلی اش نزدیک تر کند به علاوه اینکه، بعد از چند هفته با مشاهده ساعات مطالعه شده دروس می تواند یک نتیجه گیری داشته باشد. مثلا اینکه ممکن است برای یک درس وقت بیشتری بگذارد ولی درحالیکه به صورت ناخوداگاه از یک درس دیگر غافل مانده است.

 

نکات مصاحبه:

با تسلط بر منابع گفته شده می توان به سوالات شفاهی مصاحبه و آزمون کتبی دانشگاهها هم پاسخ داد ولی ساختار مصاحبه با ساختار کنکور تفاوت دارد:

اولا اینکه باید توجه داشت که در رشته فلسفه که رشته ای تحلیلی است فقط میزان معلومات درسی و تسلط در آن کفایت نمی کند. چون هدف اساسی اساتید از طرح سوالات شفاهی در مصاحبه قطعا چنین امری نخواهد بود و این هدف تا حدی در کنکور محقق شده است. هدف اساسی از طرح این سوالات پشت سرهم، به چالش کشیدن داوطلب و فهمیدن اینکه آیا این معلومات را حقیقتا دریافته است و یا فقط لفظا به آنها تسلط دارد.مهم دفاع از معلومات است و اینکه به اساتید دانشگاه مورد نظر ثابت کنید که توانایی پاسخگویی به چالش و کلنجارهای عقلی این رشته را در بالاترین سطح علمی دارید.

ثانیا برخی از دانشگاهها علاوه بر مصاحبه شفاهی یک آزمون کتبی تشریحی نیز دارند که  این منابع ازسوی دانشگاهها مدتی قبل از آزمون اعلام می شود. اکثر این منابع همان منابعی هست که در حوزه کنکور مطرح شد اما در برخی از رشته ها مانند کلام اسلامی گاهی منابع به صورت خاص متمرکز بر یک منبع خاصی می شود که در کنکور خبری از آن نبوده ولی جای نگرانی ندارد چون این امر صد در صد در دست دانشگاههاست و منابع از سوی آنها مطرح می شود.

ثالثا تهیه رزومه علمی و پژوهشی و حتی شغلی که مرتبط به رشته تحصیلی باشد بسیار مهم است.

امتیازات دهی هم رزومه هم به صورت کامل مشخص نیست و بستگی به میزان تاثیر دهی اساتید دارد مثلا یک دانشگاه بر مساله پژوهش تاکید فراوانی دارد لذا امتیاز بیشتری را به پژوهش مقالات و کتب اختصاص می دهد. یا برای یک دانشگاه نمره زبان اهمیت زیادی دارد لذا ممکن است نمره ای که به آن اختصاص می دهد بیشتر از دانشگاههای دیگر باشد.

#توجه به این مطلب، حائز اهمیت است که منابع ذکر شده هم لازم است و هم لازم نیست. یعنی از طرفی برای پاسخگویی به سوالات تستی کنکور و آمادگی برای مصاحبه ها و آزمون کتبی دانشگاهها، دانستن و تسلط به مطالب ذکر شده؛ ضروری است و این توقع ایده آلی از مطالعه برای کنکور دکتراست. 
اما ممکن است فردی بنا به هز دلیلی نتواند همه منابع را مطالعه کند در این صورت است که باید به مطالعه حداقلی روی بیاورد به این معنا که حداقل منابعی را که در فرصت باقی مانده تا کنکور میتواند مطالعه کند را دسته بندی کند و به مطالعه بپردازد چون قطعا قرار نیست که در کنکور به تمامی سوالات پاسخ داد.الیته این روش کمی ریسک به همراه دارد چون ممکن است منبعی را که داوطلب براس خودش  حذف کرده است؛ در کنکور به نحو راحتی مورد سوال قرار بگیرد

اما به طور کلی می توان به جدول امتیاز دهی زیر توجه کرد.

 

 

مصاحبه شونده: رضوانه قاطع

مصاحبه کننده: حمید خسروانی