انتشار جزوه کاربردی کلام اسلامی

علم کلام اسلامی که درباره اصول اعتقادی و به عبارت دیگر گزاره­‌های صدق و کذب­‌بردار دین اسلام بحث می­‌کند دارای سیر تاریخی و تحول خاصی بوده است که داشتن یک تصویر و دید کلی نسبت به آن، دانشجو را برای ورود به مباحث جزئی­‌تر آن آماده می‌­کند.

این جزوه خلاصه کاربردی علم کلام اسلامی می­‌باشد. که بر پایه کتاب­‌هایی همچون کتاب «آموزش کلام اسلامی» نوشته محمد سعیدی مهر و کتاب «کلیات علوم اسلامی جلد دوم» شهید مطهری و چند کتاب دیگر تهیه و تدوین شده است. با خواندن این جزوه یک شَما و تصویر بسیار کلی از علم کلام اسلامی به دست می‌­آید و فرد را برای ورود به مباحث تخصصی‌­تر و کامل­تر آماده می­‌کند. همچنین این جزوه برای آزمون­‌های ارشد و دکتری رشته‌­های فلسفه و کلام و همچنین آزمون­های استخدامی مناسب است. به عبارت دیگر تمام نکات مهمی که فقط با خواندن و تسلط بر آنها می‌­توان بخش سوالاهای کلامی آزمون را پاسخ گفت در این جزوه 13 صفحه‌­ای بیان شده است. برای دسترسی به این جزوه از طریق آدرس وب سایت رسمی حمیدخسروانی اقدام کنید.

• بخشی از کتاب

مجموعه تعلیمات اسلامی (متون اسلام) شامل سه دسته است:

1. عقاید اسلامی: (علم کلام) علم اصول دین، علم توحید خداوند و صفات و افعال او.
2. اخلاق: چگونه بودن انسان از نظر صفات روحی.
3. احکام و مسائل مربوط به عمل‌­های عبادی و غیر عبادی

نکته 1: این سه علم همه آنچه در متون اسلامی (قرآن و روایات) است را توضیح می­‌دهد. و منظور علوم اسلامی مثل ادبیات، فلسفه، منطق و ... نیست.

نکته 2: عقاید با عقل انسان، اخلاق با خلق و خوی انسان و فقه با عمل انسان کار دارد.

آغاز علم کلام

 نیمه دوم قرن اول هجری پاره‌­ای مسائل کلامی مثل جبر و اختیار، عدل در درس حسن بصری شروع شد. اختیاری‌­هایی مثل معبد جهنی و غیلان دمشقی را قدری می­‌گفتند که بعدها معتزله راه آنها را ادامه دادند. جبری‌ها را جبری می­‌گفتند؛ که بعدها در اشاعره این کار دنبال شد.

 این سخن نظر مستشرقین است اما در واقع علم کلام که استدلالی و عقلانی باشد از قرآن و تفسیرهای حضرت پیامبر (ص) و خطبه­‌های حضرت علی (ع) شروع شد. پس سر رشته علم کلام عقلانی که خواجه نصیر می‌­گفت در واقع از خود قرآن شروع شد؛ قرآن می‌خواهد که انسان با اندیشه به ایمان برسد. اصول دین را باید با منطق و تفکر ایمان آورد. پیوستن اقوام و ملل مختلف و افکار و فرهنگ­ها و ادیان مختلف باعث شده که درگیری­های کلامی شکل بگیرد و کم کم از قرن دوم علم کلام شکل گرفت.

 اولین بحث در کلام اختیار و جبر بود که در ارتباط با خدا بحث قضا و قدر را به میان کشید. و در رابطه با انسان بحث جبر و اختیار را به میان کشید.  این خودش بحث عدل را به میان کشید که جبر را ظلم دانستند و اختیار را عدل می­‌دانستند. بحث عدل بحث حسن و قبح ذاتی افعال را به میان می‌آورد و این به نوبه خود بحث عقل و مستقلات عقلیه را به میان آورد و این بحث نیز بحث حکمت یعنی غایتمند بودن ذات و افعال خداوند را به میان می‌­کشید و کم کم بحث از چیستی توحید افعالی و صفاتی باز شد. 

جبر و اختیار و قضا و قدر =  عدل و ظلم = حسن و قبح ذاتی افعال = مستقلات عقلیه = حکمت خدا  = توحید ذاتی و صفاتی خدا.

تهیه این جزوه